Xã Đồng Thắng (Đình Lập – Lạng Sơn), được đồn đại là “miền độc dược”, nơi có tục thả thuốc hại người, những bài thuốc độc bí truyền. Người ta đồn rằng, tại đây, đã từng có những cái chết bí hiểm không rõ nguyên nhân của những người đến đây làm ăn, công tác. Sự thật có phải như vậy?

Bùa yêu thuốc lú và oán hồn độc dược

Đường vào xã Đồng Thắng cheo leo bên bờ vực. Núi cao, vách đứng, chờn vờn mây mù.

Len lỏi qua từng con suối, luồn lách sát vách khe mới vào được đến trung tâm xã. Trái ngược với những gì chúng tôi nghĩ, nơi đây không quá nghèo nàn, lạc hậu, mà lại khá giàu có, nhiều nhà xây kiên cố, đẹp đẽ.

Đằng sau sự yên bình đó, lại tồn tại những câu chuyện rờn rợn về bùa yêu, tục thả độc, và những cái chết không biết nguyên nhân của nhiều người từng ghé qua, ở lại công tác.

Đường vào xã Đồng Thắng.

Chúng tôi tìm đến nhà ông Chu Văn Làu, thôn Nà Xong, xã Đồng Thắng, được mệnh danh là “thần y” giải độc nức tiếng một thời nơi bản làng heo hút này để tìm hiểu về những thứ bùa ngải, độc dược, ma quái.

“Thả bùa yêu bằng độc dược” là bài tán gái bằng hạ sách. Ông Làu cho biết, khi đã thả bùa yêu độc dược, người phụ nữ sẽ trở nên yếu đuối và có tâm trạng cần người con trai chăm sóc. Khi đó, người con trai sẽ xuất hiện, chăm sóc tận tình để cảm hóa nàng.

Những hạ sách này được anh chàng si tình và đam mê theo đuổi cô nàng thực hiện bằng mọi cách, có thể bỏ vào nước uống, cho vào bát cơm, chén rượu. Độc dược này cũng được yểm bùa chú, làm cô gái mê muội và dễ bị cảm hóa. Cho nên mới có chuyện anh chàng xấu nhất bản lại lấy được cô vợ xinh nhất bản.

Ông Chu Văn Làu, người nắm rõ rất nhiều chuyện về độc dược và cách giải độc.

Bùa yêu xứ Mường ở một số tỉnh như Hòa Bình, Phú Thọ, Thanh Hóa... thì đến hạn phải gặp thầy để lấy bùa giữ tình. Nhưng bùa yêu độc dược thì chỉ cần làm một lần sẽ có tác dụng mãi mãi.

Ông Chu Văn Làu cũng phải thừa nhận: “Giải độc yêu cực kỳ khó, vì khi đó họ đã hạnh phúc với nhau, rất khó có thể tách họ ra. Với những cặp không hợp nhau lắm, thì cũng không tách được họ ra nữa, vì họ đã có con, có gia đình để lo lắng, bị ràng buộc bởi 4 chữ tình thương, trách nhiệm”.

Dân bản kể rằng, một giáo viên tên Dung đến dạy ở xã. Cô đã yêu người đàn ông địa phương vì bị anh thả thả bùa tình độc dược. Nhưng sau này anh ta đi lấy vợ, Dung bị bỏ rơi. Giận người yêu, cô uống thuốc độc (được chế bằng lông con sâu róm + cây măng + bùa chú) tự tử. Khi uống độc dược, đau đớn đến tê dại, cô chạy ra bờ suối, lăn lộn quằn quại. Cô đã phải chịu một cái chết khủng khiếp, kỳ quái.

Người ta đồn rằng, kiểm lâm và cả những kẻ phá rừng thường là đối tượng bị thả độc!

Mấy chục năm sau, một người giáo viên cũng đến đây dạy học. Một đêm trăng sáng, gió thổi nhẹ, cô thấy một bóng trắng rờn rợn hiện về chập chờn... Nghĩ mình hoa mắt vì mệt mỏi sau một ngày dạy học căng thẳng, cô đi ra bờ suối rửa mặt cho tỉnh ngủ. Chẳng may, cô dẫm phải con sâu róm, đau buốt mấy ngày không đi lại được. Chuyện chỉ có thế, nhưng chữa trị mãi không khỏi. Cuối cùng, cô đã chết.

Hai người đàn bà chết vì độc dược của một con róm được dân bản thêu dệt kỳ quái. Người ta đồn rằng, con sâu róm là linh hồn của cô Dung thất tình hiện về giết người!

Chuyện độc được từ con sâu róm và bài bùa kịch độc tình yêu được người dân bản âm thầm truyền tụng: Ghét nhau bỏ thuốc hại nhau, yêu nhau không đến được với nhau cũng được giải quyết bằng độc dược, có thể thả cho người yêu hay tự tử khi quá đau khổ vì người yêu đi lấy chồng.

Dù người dân nơi đây đều truyền tụng về thả độc yêu, nhưng tôi nhận thấy nơi đây bản làng bình yên, gia đình hạnh phúc, yêu thương nhau. Mỗi nhà trung bình có 2 – 3 con, con cái được đi học đầy đủ, đến cấp 2, cấp 3 và có người đi học đại học, cao đẳng nữa. Nếu như có thứ độc dược ái tình như vậy âu cũng đâu đến nỗi đáng sợ!

Những cái chết bí hiểm

Lời truyền tụng bỏ độc hại người xuất phát từ những cái chết đầy nghi ngờ. Một số trường hợp đến xã Đồng Thắng làm ăn, buôn bán, công tác đã bị trúng độc. Sau một thời gian mắc bệnh lạ, không tìm ra nguyên nhân thì chết!.

“Rất nhiều trường hợp là kiểm lâm, giáo viên, cán bộ Nhà nước... có thời gian làm việc tại xã này, và sau một thời gian thì chết bí ẩn” - ông Giáp Văn Hiền, Trưởng Công an xã Đồng Thắng cho biết.

Ông Giáp Văn Hiền - Trưởng Công an xã Đồng Thắng.

Ông Hiền kể rằng, khoảng 10 năm trước, Đồng Thắng được ví như “miền độc dược”. Khi đó, diễn ra rất nhiều vụ thả độc, yểm bùa.

Ông Nông Quốc Huệ, trú ở khu 4, thị trấn Đình Lập, từng là kiểm lâm, có thời gian công tác tại xã Đồng Thắng. Rồi ông bị ốm, chữa trị mãi không khỏi. Ông chết một cách bí ẩn. Nhiều người nghi là do bị thả thuốc lúc công tác tại Đồng Thắng.

Ông Vi Xuân Tác, cán bộ huyện xuống công tác tại xã Đồng Thắng, liền bị ốm yếu, bệnh tật, cứu chữa mãi không khỏi. Nhiều người nghi ông bị trúng “phối tam kịch độc”, tức là dùng độc dược của những cây cỏ, côn trùng, chất độc của động vật, bò sát... Chuyện ông Tác, ông Huệ chết vì trúng độc do người dân Đồng Thắng thả chỉ là lời đồn, vì chẳng có chứng cứ nào cả.

Thầy cúng Lã Minh Sơn rất sợ khi đến xã Đồng Thắng làm ma.

Ông Lã Minh Sơn, thôn Khe Váp, xã Bắc Lãng (Đình Lập – Lạng Sơn) là một thầy mo, hay đến xã Đồng Thắng làm đám. Mỗi lần đến đây, ông đều rất từ tốn, để giữ hòa khí, tránh việc bị ghét và bị thả độc.

Ông Sơn kể: “Có ông thầy ở xã khác đến Đồng Thắng làm đám đưa ma, nhưng ông này cứ khoe khoang tài năng của mình. Hôm đưa đám, lúc bảo trai làng khênh áo quan ra đồng, thì ông chẳng nhấc nổi mình nữa. Tự dưng lúc đó lại đau bụng, người ê ẩm, buồn nôn. Khi ấy, ông thầy này mới biết mình bị thả thuốc. Thì ra hôm trước uống rượu đã bị ông thầy trong làng chơi khăm thả một thứ độc hẹn giờ bằng bùa chú. Ông ta đành phải cúi đầu xin thầy mo làng tha cho, lúc đó mới nhấc nổi cỗ quan tài đưa ra đồng”.

Người đàn bà này chỉ ngôi mộ của người bị trúng độc dược ở xã Đồng Thắng.

Vì những lời đồn đại khủng khiếp đó, mà cán bộ rất sợ bị phân công công tác vào xã Đồng Thắng. Người ta thà bỏ việc hoặc xin về hưu sớm, chứ không dám nhận việc ở đây.

Quá trình tìm hiểu về loại độc dược kỳ quái hại người như truyền thuyết ở xã Đồng Thắng, tôi đã hết sức ngạc nhiên. Tôi đã được chứng kiến, được nghe mô tả những công thức pha chế độc dược, mà dễ dàng như pha nước chấm thức ăn.

Bài thuốc độc ghê người và nỗi oan cả xã

Họ lấy con sâu róm cho vào cây măng, sau đó bịt lỗ không cho sâu chui ra. Con sâu róm sẽ chết, thối rữa, tạo thành “đé” (phần xơ cứng chưa bị thối hết). Lấy “đé” pha với một số độc dược từ cây cỏ sẽ tạo ra chất độc ghê người.

Rùng rợn... độc dược tự nhiên

Để tìm hiểu về những bài thuốc độc kỳ quái, chúng tôi tìm đến ông Lã Văn Lợi, thầy thuốc nam, là Hội trưởng Hội Đông y xã Bắc Lãng (Đình Lập – Lạng Sơn). Ông Lợi bảo: “Những bài độc dược ở vùng núi này chủ yếu được chế từ thảo dược và nọc độc của các loài động vật, sâu bọ... Để đề phòng, các cháu cầm mấy quả ớt và nhai trước khi ăn cơm sẽ không sợ bị trúng độc”. 

Biết được những thủ thuật mà ông Lợi bày cho, chúng tôi đã không ngần ngại đi vào “miền độc dược”. 

Đến xã Đồng Thắng tìm hiểu, chúng tôi mới biết những bài thuốc độc được truyền tụng nơi đây không phải chất nào quá xa lạ, mà là thứ độc sẵn có trong tự nhiên, chiết từ cóc, nấm độc, lông sâu róm, nọc độc rắn, nọc rết... 

Ông Dương A Lộc, thôn Khe Lạn, xã Đồng Thắng kể: “Những năm 70, ở xứ Lạng còn khá nhiều hổ. Các cụ thường dùng râu hổ làm thuốc độc. Chất độc được tẩm vào mũi tên, mũi lao, săn bắn con mồi, con thú. Nhiều người đã dùng độc râu hổ để hại nhau do mâu thuẫn”.

Thầy thuốc Chu Văn Làu tiết lộ: “Rất nhiều loại cây có chứa chất độc được thầy thuốc pha chế với nhau thành thuốc kịch độc. Họ tìm những loài côn trùng có chất độc, chiết lấy chất độc của chúng. Họ bắt rắn độc cho cắn vào miệng chén để lấy nọc đựng vào lọ thủy tinh, đậy kín. Mật cóc cũng được lấy đúng cách. Rồi độc chất chiết xuất từ nhiều loại cây. Các loại độc dược này bảo quản cẩn thận sẽ để được mấy đời”.

Đồn rằng râu hổ cắt ngắn, thả vào thức ăn, đồ uống, người nuốt vào sẽ ngứa không chịu nổi, gãi đến rách tia máu và chết. Nếu râu hổ vào đến ruột, ruột sẽ thối, nôn ói, đau vật vã đến phun trào ruột gan ra ngoài và... chết!

Ông Chu Văn Làu kể cho tôi nghe cách chế bài thuốc có tên “phối tam kịch độc”. Họ lấy con sâu róm cho vào cây măng, sau đó bịt lỗ không cho sâu chui ra. Con sâu róm sẽ chết, thối rữa, tạo thành “đé” (phần xơ cứng chưa bị thối hết). Lấy “đé” pha với một số độc dược từ cây cỏ sẽ tạo ra chất độc ghê người.

Thả sâu róm trong cây măng để tạo ra bài thuốc "phối tam kịch độc"

Theo ông Làu, để giải bài “phối tam kịch độc”, cần đến sự kết hợp cả đông y lẫn tây y, cả khoa học lẫn thần linh, bùa chú, tuân thủ các bước rất phức tạp... Những người thả loại thuốc độc này nhằm giết chết nạn nhân, nên tính độc phát nhanh, dồn dập, hủy hoại các cơ quan, các hệ bài tiết, các tế bào. Nếu như bệnh nhân đã bị thối ruột thì rất khó chữa, có rửa ruột cũng đành chịu, có đưa đến bệnh viện cũng khó cứu. 

Người ta đồn rằng, người dân nơi đây có lời nguyền: “Nếu không thả độc giết người thì gia đình không hạnh phúc, không bình an, người thân sẽ chết. Thầy mo, thầy cúng không giết người thì hành nghề sẽ không linh”. 

Tôi rất bất ngờ khi lời nguyền trên lại ăn sâu vào tiềm thức nhiều người đến vậy. Thậm chí, người ta còn đồn rằng, làm thầy mo, thầy cúng, muốn làm bùa linh thiêng, thì phải có ma đi theo. Vì vậy, thầy mo, thầy cúng cần phải giết người để có hồn ma đi bên cạnh. Nếu không giết được người, thì sẽ phải tự tử, kẻo hồn xiêu phách lạc.

Ông Lã Văn Lợi, thầy thuốc Đông y, thuộc rất nhiều truyền thuyết về những bài thuốc độc hại người

Thầy thuốc Lã Minh Sơn kể thêm: “Tôi làm thầy tào (đưa người chết về với tổ tiên theo phong tục của người Tày), nhưng rất sợ vào nhà dân tộc Dao Thanh Phán. Người ta bảo dân tộc này biết nhiều bài thuốc độc, mỗi năm phải thả thuốc giết chết một người để gia đình may mắn, bình an. Nếu như không giết được người ngoài thì phải tự thả độc người trong nhà mình, bằng không phải tự tử”. Tôi hỏi lại ông Sơn: “Đã bao giờ biết chính xác ai là người thả độc chưa?”, thì ông Sơn lắc đầu bảo: “Chịu!”. 

Nỗi oan của cả xã 

Ông Hoàng Văn Vương, Chủ tịch UBND xã Đồng Thắng cho biết, cả xã có 107 hộ, hơn 400 nhân khẩu, 3 dân tộc sinh sống, gồm Tày, Sán chỉ, Dao Thanh Phán. Người Dao Thanh Phán chiếm khoảng 31% dân số. Những năm 70, người Dao Thanh Phán đến Đồng Thắng sinh sống, hòa nhập với bản làng. 

“Ngày xưa, đồng bào thường pha chế một số chất độc rồi tẩm vào cây lao, mũi tên hạ sát thú dữ. Sau một vài cái chết do bị rắn rết, bọ cạp cắn, thế là người ta nghi oan cho cả xã. Từ xưa đến nay, đã có ai chỉ ra được người bỏ độc hại người đâu? Người ta cứ đổ tội cho quê hương chúng tôi là “xã thuốc độc”. Oan lắm chú ạ!” - ông Vương bất bình.
Thầy thuốc Chu Văn Làu (thôn Nà Xoong, xã Đồng Thắng) phân bua: “Người ta đồn dân Đồng Thắng có người thả độc, làm tai tiếng cho xã chúng tôi. Chính tôi đã chữa cho nhiều người bị rắn cắn, bị trúng độc của sâu bọ, cây cỏ, thế nhưng lại cứ đổ cho người Đồng Thắng thả độc”. 

Ông Dương A Lộc, người Dao Thanh Phán, đồng thời là trưởng thôn Khe Lạn bộc bạch: “Ta là người Dao Thanh Phán, nhưng không thấy trong người dân tộc ta có tục thả độc này. Người ta cứ truyền tụng lung tung, vớ vẩn. Khi ta đi ăn cưới, nhiều người không dám ngồi cùng mâm ta với ta. Ta bất bình lắm!”. 

Ông Hoàng Văn Châu, thôn Nà Phai (Bắc Lãng, Đình Lập) cho biết, trước đây, ông là một thương lái, hay qua xã Đồng Thắng buôn bán, nhưng không dám ăn quán hay nhà dân. Ông và các lái buôn luôn mang theo đồ ăn, thức uống, nếu không chỉ mua nước đóng chai, trứng luộc. 

“Người dân các xã trong huyện, trong tỉnh, nghe đến cái tên Đồng Thắng đã phải khiếp vía. Cả xã chịu sự miệt thị, xa lánh. Thậm chí, cán bộ trong xã ra huyện họp, rồi đi ăn uống, người ta cũng ngại ngồi cùng” - ông Giáp Văn Hiền, Trưởng Công an xã Đồng Thắng kể lại. 

Ông Hoàng Văn Vương, Chủ tịch UBND xã Đồng Thắng bộc bạch: “Những lời đồn đại vớ vẩn đã làm cho xã Đồng Thắng mang cái án oan “xã thuốc độc” bao đời nay. Ngày xưa, các cụ không hiểu biết, dân trí thấp nên mới có những lời đồn tai hại như vậy. Hiện nay, đời sống người dân đã no ấm, dân trí nâng cao, nên lẽ ra các hiện tượng như vậy sẽ không có lý do gì để tồn tại. Nhưng cái án oan cho cả xã thì đến nay vẫn chưa được gỡ bỏ.

Mặc dù, những hủ tục lạc hậu đã mất dần đi, nhưng lời nguyền ma quái, kì bí về tục thả thuốc độc hại người ở Đồng Thắng vẫn cứ tồn tại. Không biết bao giờ đồng bào ở xã Đồng Thắng mới thoát khỏi cái án oan “miền độc dược”?.