Theo nhận định của WB, đất nền Hà Nội và TpHCM được định giá ở mức tương đương tiền thuê khoảng 80 năm. Đây là sự chênh lệch lớn bất thường và chỉ khoảng 5% dân số Hà Nội có đủ khả năng mua BĐS với mức giá bị thổi phồng như vậy.

Tại hội nghị "Đô thị Việt Nam thân thiện môi trường - phát triển bền vững" do Bộ Xây dựng và Diễn đàn đô thị Việt Nam phối hợp tổ chức nhân ngày Đô thị Việt Nam và ngày Quy hoạch Đô thị thế giới (08/11), Ngân hàng Thế giới (WB) đã công bố kết quả đánh giá tình hình đô thị hoá của Việt Nam vừa được nghiên cứu năm 2011.

Ông Dean Cira, Chuyên gia trưởng - Điều phối viên Ban đô thị của WB tại Việt Nam cho biết: Kết quả đánh giá cho thấy, có sự chênh lệch lớn giữa “giá đất do Chính phủ quy định” và “giá thị trường” (thường cao gấp hơn 10 lần “giá nhà nước”). Đây là một nguyên nhân của những méo mó và các “nút cổ chai” trên thị trường đất đai.

Hệ thống hai giá này chuyển giá trị và lợi ích khổng lồ cho các nhà phát triển bất động sản (thường là doanh nghiệp nhà nước), các nhà đầu tư, và các nhà đầu cơ, trong khi thiệt hại dành cho những người sở hữu đất đai ban đầu.

Ngoài ra, việc phân bổ đất đai, hợp đồng liên danh, thuế, nhượng quyền, và giấy phép cho những nhà phát triển và nhà đầu tư thường dựa trên giá trị đất đã bị cố ý làm giảm đi, khiến Chính phủ hiện đang từ bỏ đáng kể việc tạo ra lợi ích công do định giá thấp một trong những tài sản có giá trị nhất của mình.

Không những vậy, đất đai được định giá thấp sẽ kích thích sự gia tăng nhanh chóng các giao dịch bán đất, góp phần vào sự mở rộng lộn xộn nhanh chóng của đô thị và sự thiếu hiệu quả trầm trọng về cơ sở hạ tầng và chi phí vốn gắn liền với thực trạng đó…

Theo khảo sát của WB, giá bất động sản ở Hà Nội và TP.HCM cao hơn nhiều so với những thành phố tương đương ở châu Á. Cụ thể, đất nền thể hiện mức giá cao hơn gần 1.000 lần mức tiền thuê nhà hàng tháng ở cùng địa điểm đó. Nói cách khác, đất nền được định giá ở mức tương đương tiền thuê khoảng 80 năm.

“Đây là chênh lệch lớn bất thường, và gợi ý rằng, giá đất nền phản ánh kỳ vọng cao về việc giá thuê hoặc giá trị bán lại sẽ tăng lên trong tương lai để bù đắp cho khoản đầu tư ban đầu cao. Những số liệu này gợi ý rằng, có lẽ chỉ 5% dân số Hà Nội có đủ khả năng mua bất động sản với mức giá bị thổi phồng như vậy”, ông Dean Cira nói.

Theo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống đô thị quốc gia, đến năm 2015, tỷ lệ đô thị hoá của nước ta đạt khoảng 38%, cả nước sẽ có khoảng trên 870 đô thị các loại, tăng khoảng 125 đô thị so với hiện nay. Bà Phan Thị Mỹ Linh, Cục trưởng Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) cho rằng, tốc độ phát triển quá nhanh của đô thị đã vượt quá khả năng điều hành của chính quyền địa phương. Trong khi đó, đô thị Việt Nam còn đang đứng trước các vấn đề lớn, phức tạp của quá trình đô thị hoá và phát triển đô thị như dịch cư, chênh lệch giàu nghèo, nhà ở, lao động, việc làm, phát triển vùng ven đô, liên kết đô thị - nông thôn, tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên…, và các vấn đề mới nảy sinh mang tính toàn cầu như hội nhập, cạnh tranh đô thị, biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng cao….