Chim rừng “khóc thét”

Đã từ lâu, dọc đường Hoàng Hoa Thám, Lạc Long Quân… có hơn chục tụ điểm chuyên buôn bán kinh doanh các loại chim trời. Ở đây có đủ các loại chim: khuyên, chào mào, chích chòe, sáo, vẹt, iểng… có nhiều loại quí hiếm như: hỏa tiễn, quế lâm, khướu… được bày bán công khai.

Giữa nơi phố thị đông đúc, nhan nhản những cái biển hiệu to đùng, ưỡn ra lòng đường, đề cái dòng chữ công khai: “Chim Trời” hay “Chim Rừng”. Vào vai một vị khách mới tập chơi chim, tôi tiếp cận một cửa hàng trên đường Hoàng Hoa Thám có cái biển hiệu treo tít trên ngọn cây trước cửa : “Chim Trời...”. Gian hàng nhỏ hẹp vẻn vẹn chừng 6m2 nhưng kê chật ních những dãy lồng xếp chồng chất lên nhau, chỉ còn một lối giữa để khách đi.

Gian hàng nhỏ hẹp vẻn vẹn chừng 6m2 nhưng kê chật ních những dãy lồng xếp chồng chất lên nhau

Hàng trăm con chim đủ loại được nhốt trong các lồng, lồng nào ít thì 3-4 con, lồng nào nhiều cũng phải đến vài chục con. Khi tôi hỏi: “Chim ở đâu mà nhiều thế chị?”, nữ chủ chim đon đả cho biết: “Ở đây chủ yếu là chim được bẫy ở rừng về. Con nào cũng hót hay, mua đi chị bán rẻ cho!” và tỉ mỉ giới thiệu cho tôi từng loại, giá tiền, đặc tính cũng như giọng hót của từng loại chim. “Khướu bạc má, họa mi có giá khoảng 500 ngàn, cu gáy thì đắt hơn 700 ngàn, còn chào mào, chích chòe thì 100 đến 200 ngàn”thoắt cái chị đã lướt qua một vòng, thuộc lòng giá từng con vì đã lâu năm trong nghề.

Qua tìm hiểu, phần lớn đây là chim bẫy được ở các cánh rừng từ khắp nơi như Ba Vì, Tuyên Quang, Ninh Bình, Thanh Hóa… được dồn về Hà Nội từ khắp các nẻo đường của các tay thợ săn chim. Những chú chim tội nghiệp cùng chung số phận, bị cầm tù “chung thân” điên cuồng phá lồng, đập cánh loạn xạ trong tuyệt vọng. Có con bị bỏ đói rụng trơ trụi cả lông, nguyên hình là một cục thịt lồi lõm xương xẩu, được bọc sau lớp da mỏng tanh, tím ngắt.

Đôi cánh khô gầy run lên từng chập, muốn cất lên tiếng khóc than cùng đồng loại còn không đủ sức. Có con chết ngẻo dưới đáy lồng, những con còn sống vô tình giẫm đạp lên cái xác chết dài ngoằng, thâm sịt. Lũ chim chồng chất lên nhau mà sống, cùng cất lên những tiếng khóc than nỉ non trước sự vô cảm của con người.

Vài chục con được nhốt trong 1 lồng

Nhiều cửa hàng ở những tuyến đường Hoàng Hoa Thám, có đề cái biển hiệu “Bán chim phóng sinh” nhưng cận cảnh thì mới biết! Đúng, bán chim sẻ phóng sinh là chuyện thực nhưng có một thực tế phũ phàng, nhiều chú chim đáng thương chưa được phóng sinh thì đã phải về với “cõi âm” rồi!

Cụ Tô Hoài, Nguyễn Tuân ngày xưa đã tốn bao nhiêu giấy mực tỉ mỉ viết về cái thú chơi chim tao nhã của lớp người đi trước. Hà Nội bây giờ, cái thú chơi ấy cũng “thịnh” không kém. Chim la liệt vỉa hè. Chim chồng chất trên xe. Chim bát nháo trong các cửa hàng, quán xá… Chim từ khắp nơi, đủ các loại được các tay thợ săn chim đưa về Hà Nội để phục vụ cho cái “thú chơi tao nhã” của không ít những người dân nơi phố thị.

Người ta còn dành riêng hẳn một phiên chợ chim vào các ngày 4, 9, 14, 19, 24, 29 trong tháng ở một góc nhỏ trên đường Hoàng Hoa Thám. Khác với vẻ tao nhã vốn có của thú chơi này, ở phiên chợ, không khí bán mua nhộn nhịp, xô bồ.

Những con chim tội nghiệp trở thành những món hàng béo bở để những tay thợ buôn chim chuộc lợi. Phận chim rừng như mớ rau giữa chợ, có những cuộc ngã giá đến chóng vánh khi tay thợ buôn chim đã “vét được đầy túi tham”.

Qua tìm hiểu, tôi được biết, phần lớn chim ở đây các tay thợ buôn mua lại của những người đi bẫy với giá rẻ từ vài chục ngàn đến 200 ngàn, tùy theo từng loại rồi mang lên Hà Nội bán với giá vài trăm ngàn 1 con.

Ở phiên chợ chim nhộn nhịp không khí bán mua này, chẳng có ai đến đây thưởng chim và cũng chẳng có một tiếng chim hót nào, chỉ thấy tiếng đập cánh xao xác, khô khốc vào nan lồng, tiếng người ta ngã giá xì xào: “Con này 100 ngàn thì tôi mua”, “ Một trăm rưỡi 2 con có bán không nào?”, “Tôi mua về nuôi chứ có mua về thịt đâu mà bán đắt thế?”… Những tay thợ buôn chim chốc chốc lại giở ví tiền ra đếm rồi lại ngẫm nghĩ xem lời lãi ra sao!

Ở đây tôi được chứng kiến một cảnh tượng ám ảnh mãi không thôi. Có một vị khách (cho tôi được giấu tên) tự nhận mình là người thích cái thú chơi chim. Vị khách bỏ tiền mua một đôi khuyên và chiếc lồng con con để nhốt chúng vào. Có một con mới được bẫy ở rừng về, nó điên cuồng giãy cánh trong cái lồng chật hẹp đến nỗi chảy cả máu mặt. Vị khách bực bội đưa tay vào lồng. Cánh tay xăm trổ mấy hình quái đản bóp chặt cổ con chim để thỏa sự bực bội nhưng hình như cái thú chơi chim lại trỗi dậy trong lòng, tha chết cho con chim khuyên tội nghiệp. Gã thả con chim vào chiếc túi giấy chuyên dùng, vo vo miệng túi rồi quẳng một cái nhẹ tênh sang bên kia đường. Số phận của con chim dường như đã được an bài!

Chao ôi là thú chơi chim! Cụ Nguyễn Tuân, Tô Hoài còn sống, giờ chắc cũng phải chắp hai tay, vái cả thiên địa lớp hậu sinh bây giờ!

Chim đồng “kêu than”

Chim rừng bẫy được thì được “cầm tù chung thân” làm cảnh còn chim đồng bẫy được thì trở thành những món đặc sản cho những thực khách “sành ăn” nơi phố thị! Dọc những tuyến đường Văn Điển, Láng, Lạc Long Quân… chim đồng được bày bán la liệt, ngang nhiên trên vỉa hè, lòng đường, gồm đủ các loại khác nhau: hói đất, cu đồng, cò, quốc, gà lôi, bầu đất, vịt trời… Phần lớn đây là các điểm “bán chim di động” để tiện đi rao hàng trên phố cũng tiện để né tránh các cơ quan chức năng lỡ có kiểm tra.

Các điểm bán chim di động

Dừng chân tại một điểm bán chim trên đường Văn Điển, tôi được anh Hùng- tay thợ buôn chim nhiều năm trong nghề, giới thiệu giá từng loại đặc sản chim đồng: cò 50000đ/con, cuốc 70000đ/1 đôi, gà lôi 120000đ/ con, vịt trời 350000đ/con… và được hướng dẫn chế biến từng món sao cho thành đặc sản ngon nhất. Hùng liến thoắng, cò thì xào xả ớt, cuốc, gà lôi nướng hoặc quay đều ngon cả.

Gần hai chục con các loại, con bị xích chân, con bị trói cổ, con bị xách chổng ngược đầu xuống đất. Nhiều con chim bị vặt trụi lông, còn trơ trụi cái thân đỏ hon hỏn, buộc thành túm, xách ngược và được bán lẻ từng con với cái giá 9000đ/1 con.

Hỏi người bán chim ở đây mới biết, vặt trụi lông đi thì khách mới biết chim này chắc thịt để khách còn mua. Một mớ những con chim tội nghiệp giãy đạp cái thân hình xương xương, trơ trụi, không còn một mảnh lông trên người đến thật thảm thương!

Điều đáng lo ngại là nhiều loại chim đồng như cuốc, cò là những “thiên địch” bảo vệ mùa màng nhưng với tình trạng săn bẫy tràn lan như thế này, sẽ làm cho số lượng các loài chim ngày càng tụt giảm, làm mất cân bằng sinh thái, nguy cơ sâu bọ phá hại mùa màng đang hiện hữu trước mắt.

Hơn nữa, có nhiều loài quí hiếm có trong Sách Đỏ như khướu, gà lôi cũng bị săn bẫy ngày đêm bày bán la liệt ở vỉa hè, góc phố ở thủ đô, đặt ra vấn đề báo động với những loài chim này.

Cơ quan chức năng hãy nhanh chóng vào cuộc, kiểm soát gắt gao hơn nữa để ngăn chặn nạn buôn bán chim trời đang tràn lan về phố, mở lối về rừng cho những con chim bị “cầm tù” tội nghiệp.