|
Gốc cây da được cho là nơi đôi “rắn tu” thường
về “nghe kinh phật” | |
Huyền tích cặp
“rắn tu” hạ sơn “nghe kinh, lạy phật”
Giám tự, Đại đức Nguyễn Văn Phương (pháp hiệu
Thích Thế Thanh), trụ trì chùa Tra Am cho biết, những năm đầu của thập kỉ 40 thế
kỷ trước, người ta bất ngờ thấy có hai con rắn thường đến “vãn cảnh” nhà chùa
vào các ngày sóc vọng, ngày lễ lớn. Nhà sư dẫn chúng tôi đến dưới gốc cây da hơn
trăm năm tuổi trong khuôn viên nhà chùa, cho hay đấy chính là nơi trú ngụ qua
đêm của đôi “rắn tu” vào mỗi dịp ghé chùa.
“Đôi rắn thân hình đen bóng, trên đầu có hình
dáng chiếc mào, gồm một con ốm nhưng dài đến hơn 3m; con còn lại to hơn nhưng
chỉ dài chưa bằng nửa con kia nên người dân địa phương vẫn gọi vắn tắt cho dễ
nhớ là “ông cụt ông dài””, sư thầy giải thích.
Cũng theo lời đại đức Thích Thế Thanh, cặp “rắn
tu” chỉ xuất hiện đều đặn vào các ngày sóc vọng hàng tháng, bình thường hiếm ai
bắt gặp. Lúc đầu nhìn thấy “rắn thần”, không ít người rất sợ hãi trước hình thù
quái dị, to lớn khác thường của đôi rắn nhưng dần dần quen mắt bởi chúng không
hề làm hại bất cứ ai, lại trườn bò một cách nhẹ nhàng.
Cặp “rắn tu” luôn quấn quýt bên nhau như hình
với bóng. Dường như rất biết “ý tứ” nên đôi rắn không bao giờ tự ý động chạm vào
thức ăn của nhà chùa, ngoại trừ thức ăn do chính các sư trong chùa đích thân đem
cho.
Điều kì lạ hơn nữa là cứ đến giờ khai kinh gõ
mõ, người ta lại chứng kiến đôi rắn ngẩng đầu bất động lắng nghe một cách “chăm
chú” khó hiểu. “Nhiều hôm giữa đêm khuya thanh vắng còn có tiếng gáy kì lạ phát
ra từ hốc cây da, tất cả sư sãi trong chùa cũng như dân làng đều nghe rõ mồn
một. Sáng mai sau khi nghe hết kinh phật, đôi rắn lại nhằm hướng núi Ngũ Phong
gần đó trườn về”, sư thầy Thích Thế Thanh thuật lại.
Cho rằng nhà chùa có “căn duyên”, “đất có lành
chim mới đậu” nên vị tổ sư của chùa ngày đó (cũng là sư phụ của sư thầy Thích
Thế Thanh, đã quá cố) cho lập am thờ đôi rắn ngay dưới gốc cây da, nơi hai
“ngài” rắn thường trú ngụ mỗi khi “hạ sơn” xuống chùa. Cho đến những giây phút
cuối đời, trước lúc viên tịch vị tổ sư không quên trăn trối căn dặn đệ tử phải
hết sức trông nom am thờ dưới gốc đại thụ này.
|
Đại đức Thích Thế
Thanh | |
Những cuộc kiếm
tìm vô vọng
Với mong muốn tìm hiểu thực hư câu chuyện đôi
rắn về chùa Tra Am “nghe kinh lạy phật”, phóng viên đã tìm gặp cụ bà Võ Thị Mỹ
(86 tuổi) là người cao niên nhất khu vực. Chỉ vừa nghe đề cập đến chuyện có hay
không cặp rắn khổng lồ về chùa, cụ Mỹ đã khẳng định: “Hồi đó tui mới 14 tuổi,
nhà lại gần chùa nên thường sang quét dọn, thắp nhang tại chùa.
Tận mắt tôi đã nhìn thấy đôi rắn to bằng cổ
chân trườn từ bên ngoài vào chùa. Trước khi qua cổng chùa, cặp rắn đều cúi đầu
ngúc ngắc hai cái như thể con người cử hành nghi lễ lạy bái vậy. Lúc đầu thấy
hai “ngài” tui chết lặng sợ hãi nhưng rồi quen dần vì “các ngài” không hề làm
hại hay dọa nạt người làng như rắn thường”.
Hình dáng, màu sắc lẫn cử động của “rắn thần”
được cụ Mỹ mô tả y hệt lời sư thầy Thích Thế Thanh thuật lại. Chuyện về cặp rắn
thậm chí còn trở thành truyền thuyết mà người địa phương nào cũng biết. Anh
Phùng Nguyễn Huy Du, người dân thôn Tứ Tây cho hay: “Tuy không tận mắt chứng
kiến nhưng ngay từ khi còn nhỏ, tôi đã được cha nhiều lần kể lại thời xưa có hai
con rắn to thường hay về làng, vào chùa Tra Am nghe sư thầy tụng kinh niệm phật.
Chuyện “rắn tu” ở đây ai mà chẳng biết”.
|
Cụ Võ Thị Mỹ khẳng định tận mắt đã chứng kiến
cặp “rắn tu” | |
Vậy đôi rắn tại sao không xuất hiện nữa?. Sư
thầy Thích Thế Thanh nét mặt đăm chiêu cho biết đôi “rắn thần” về chùa trong
suốt thời gian khoảng gần một thập kỷ thì “mất tăm hơi”. Kể từ đó không còn ai
nhìn thấy “rắn thần” đến “vãn cảnh” chùa. Cũng đã có lần người làng đi tìm tung
tích “ông cụt ông dài” ở núi Ngũ Phong nơi đôi rắn hướng về sau khi “nghe kinh,
lạy phật” nhưng không thấy dấu vết gì.
““Nhân sinh quan thì sanh trú dị diệt, thế giới
quan thành trụ hoài không”; có nghĩa rằng “ở đời cái gì cũng chỉ xuất hiện trong
thời gian nhất định nào đó, có sinh ra ắt có biến mất”. Đó là duyên phận ở đời”,
sư thầy Thích Thế Thanh giảng giải.
Từ quan niệm đó, ông cũng trải lòng không lấy
đó làm điều phiền lòng. Nhiều người dân địa phương lại lí giải khác, họ bảo nhau
thời gian sau này dân cư lên núi dựng nhà sinh sống ngày một đông. Chính bầu
không khí ồn ào đã khiến đôi “rắn tu” ít khi hạ sơn như trước kia.
Gốc cây da vẫn còn đó, chiếc hang lớn được cho
là nơi trú ngụ của đôi rắn thần vẫn còn, con người từng tận mắt nhìn thấy rắn
cũng còn... Câu chuyện đôi rắn thích về chùa có thể chỉ là những chuyện tự
nhiên, chẳng có thần thánh ma tà nào nhưng truyền thuyết này vẫn gắn bó với
người địa phương như một lời nhắn nhủ con cháu phải sống phục thiện; như một nét
chấm phá đặc sắc cho miền quê giàu truyền thống văn hóa này.
Ngôi chùa báo hiếu |
Chùa
Tra Am tọa lạc giữa vùng đối núi hoang vu dưới chân núi Ngũ Phong, xây từ năm
1923, vốn là một chòi tranh nhỏ do tổ sư Viên Thành lập nên. Vị tổ sư vốn thuộc
dòng dõi hoàng tộc nhưng vì giác ngộ đạo phật đã xin ra khỏi kinh thành dựng am
nhỏ ngày ngày tụng kinh niệm phật. Điều đặc biệt của Tra Am trước tiên nằm ở tên
gọi “không hề trùng lặp” với tên gọi hàng ngàn ngôi chùa khác.
Đa
phần tên chùa đều được gọi tên theo ngôn từ trích dẫn trong kinh phật nhưng tên
gọi Tra Am lại bắt nguồn từ một điển tích mang nặng ân nghĩa. “Thời xưa có câu
chuyện về hai cha con đều là tướng giỏi của triều đình. Người cha tên Lê, người
con tên Tra.
Trong
các buổi thiết triều nhà vua hết lời khen ngợi Tra tài giỏi, phải cố gắng để hơn
hẳn cha mình mới xứng nhưng Tra không ngần ngại đáp rằng “Tra bất như Lê” nghĩa
dù có lập nhiều chiến công đến mấy ông cũng không bao giờ sánh bằng cha mình,
nhờ ơn cha dạy dỗ mới có tướng Tra ngày nay. Sau khi người cha qua đời, Tra đã
dựng nhà bên mồ thân phụ suốt hai năm ba tháng để tỏ lòng hiếu nghĩa. Sư phụ tôi
cũng vì muốn báo đáp ân nghĩa của ân sư Viên Giác nên mới lên núi lập chùa ngay
cạnh mộ sư tổ và lấy tên Tra Am. Ngôi chùa từ đó được biết đến với ý nghĩa báo
hiếu”, Đại đức Thích Thế Thanh giải thích. |