Những công bố mới đây cho thấy, DN ngoài quốc doanh “chết” như nạn dịch, các tập đoàn, DNNN thì bị phát hiện làm ăn thua lỗ, thất thoát, sai phạm hàng chục ngàn tỉ đồng. Trong mỗi cái chết và hấp hối đó, đều có bóng dáng của tử thần tham nhũng.

 Tham nhũng là quốc nạn, điều này không phải là lời cảnh báo suông mà được chứng minh bằng các cuộc khảo sát nghiêm túc với những con số thuyết phục.  Mới nhất,  Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và Thanh tra Chính phủ công bố kết quả nghiên cứu thực trạng tham nhũng trong khu vực DN, 58% trong số 270 DN được khảo sát khẳng định mình chính là nạn nhân của tham nhũng, 13% DN cho rằng  khoản chi phí không chính thức chiếm tới hơn 5% tổng chi phí của DN. 

50% DN  cho rằng quan hệ làm thủ tục trong lĩnh vực đất đai phải có tiền cảm ơn. 50% DN nói thẳng phải chi tiền cho cán bộ phụ trách đấu thầu. 86,8% DN biếu tiền cảm ơn khi xin hồ sơ cấp quyền sử dụng đất, 39,9% DN cho biết phải chi phí bồi dưỡng cho cán bộ ngân hàng khi tiếp cận vốn vay của Nhà nước, cao nhất có thể lên tới 10% tổng số vốn vay. Có thể nói, đã đến cửa công, DN luôn trong tâm trạng và tư thế đút lót.

Báo chí từng quay phim ghi hình được nhân viên hải quan ở TPHCM vừa lấy tiền vừa mắng người đến làm thủ tục như mắng con. Cho dù nạn nhân khinh bỉ, căm ghét những con sâu đó, nhưng họ cúi đầu chấp nhận,  vừa đưa tiền vừa mỉm cười. Xã hội đã luyện tập cho con người có sức chịu đựng trước nhiều thảm họa như ô nhiễm môi trường, trong đó có môi trường hành chính của chốn công quyền.

Nhưng do ô nhiễm quá nặng nên nhiều DN không đủ sức đề kháng, lâm bệnh nặng mà chết. Các tổ chức trong nước công bố có hàng chục ngàn DN phá sản, ngừng hoạt động, bức tranh ảm đạm này có phần đóng góp của bàn tay của tham nhũng. DN gặp quá nhiều khó khăn, lại bị các loại vòi bạch tuột bòn rút, sống làm sao nổi.

Những công bố mới đây cho thấy, DN ngoài quốc doanh “chết” như nạn dịch, các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước thì bị phát hiện làm ăn thua lỗ, thất thoát, sai phạm hàng chục ngàn tỉ đồng. Trong mỗi cái chết và hấp hối đó, đều có bóng dáng của tử thần tham nhũng.

Thấy được nguy cơ của tham nhũng, Đảng, Nhà nước đã đề ra nhiều biện pháp phòng chống, nhưng kết quả chưa được như mong muốn, thậm chí tham nhũng ngày càng nghiêm trọng. Có một vị đại biểu Quốc hội đưa ra hình ảnh ví von chống tham nhũng phải như quét rác cầu thang, không thể quét từ dưới lên.

Xử lý bằng pháp luật cũng chỉ là diệt cái ngọn, còn cái gốc của tham nhũng vẫn còn. Cái gốc đó chính là con người lãnh đạo trong các cơ quan nhà nước từ thấp đến cao. Nếu như cấp trên trong sạch thì cấp dưới không dám vấy bẩn. Nhưng tìm được người liêm khiết lúc này hình như còn khó hơn cả tìm nhân tài, xin mượn một tứ trong Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn Trãi để nói về thực tế này, “người công chính như lá mùa thu”…