Nhìn khắp Bản Mù chỉ thấy bạt ngàn màu tím và trắng đẹp đến nao lòng của “loài hoa ăn thịt người”.
Trong vùng “tam giác vàng” ở Việt Nam, xã Bản Mù
(Trạm Tấu, Yên Bái) được biết đến là nơi trồng thuốc phiện nhiều nhất vùng Tây
Bắc. Nơi đây, từng có thời kỳ đồng bào trồng thuốc phiện trên nương, trong vườn
như người miền xuôi trồng rau.
Tím trời
anh túc
6 năm trước, bỏ ngoài tai mọi
lời khuyên ngăn của một đồng chí công an huyện Trạm Tấu rằng đường đất nguy
hiểm, rằng tính mạng không bảo đảm, tôi cứ nhằm con đường nhỏ xíu, dốc ngược vào
xã Bản Mù mà đi.
Nương thuốc phiện ở Bản Mù từng nhiều hơn nương ngô, nương lúa. |
Theo đồng chí công an, những đối tượng trồng, buôn
bán thuốc phiện có thể sẽ “xử lý” những người lạ mặt vào vùng đất
này.
Trung tâm xã Bản Mù nằm ở bản Mù
Thấp, cách thị trấn Trạm Tấu 24km. Ngày đó, chỉ có cách đi bộ hoặc bám đuôi ngựa
mà đi, bởi chưa có đường đi xe máy, lại quá dốc và nhỏ.
Bản Mù nằm trên đầu nguồn dòng suối Thia, một số bản nằm ở độ
cao gần 2.000m. Vùng đất này lúc nào cũng chìm nghỉm trong mây mù, nên có tên
như vậy.
Tuy nhiên, từ trung tâm xã Bản
Mù, để đến được bản xa nhất như Giàng La Pán, Háng Chi Mua, Tàng Ghênh, nằm
trong vùng giáp ranh với Phù Yên và Bắc Yên của Sơn La thì phải mất một ngày đi
bộ liên tục.
Xưa kia, trẻ em lên 10 ở Bản Mù đã biết hút thuốc phiện. |
Chỉ có những người Mông, như loài dê núi mới có đủ
sức khỏe đi vào khu vực đó. Chính bởi sự heo hút mà từ nhiều năm nay, nơi đây
trở thành “vương quốc” của loài cây thuốc phiện.
Trên nền đất đá vôi, lớp mùn dày, quanh năm chìm trong mây mù sương
núi, lạnh giá, nên không loài cây gì lớn nhanh, cho năng suất cao như cây thuốc
phiện.
Mùa đông, sương muối lạnh tê tái,
tuyết phủ trắng trời, nước đóng băng thành cục lẫn trong đất, đến cỏ cũng phải
khô héo, vàng úa, nhưng kỳ lạ thay, chỉ cần rắc hạt xuống đất, anh túc nảy mầm
và lớn như thổi.
"Hoa ăn thịt người" từng mọc bát ngát ở Bản Mù. |
Ngày đó, tôi đã đi dọc con suối Hát Lừu bắt nguồn từ
ngọn núi “máy bay rơi” có tên U Bò ở khu vực giáp ranh 3 huyện Phù Yên, Bắc Yên
và Trạm Tấu, đi qua các bản làng Mông trước con mắt soi mói của những kẻ trồng,
chế biến thuốc phiện.
Tôi đã nhận ra
rằng, nơi đây, cây anh túc được trồng bạt ngàn trên nương, trong vườn, sau nhà.
Anh túc mọc lan cả ra ven suối, ngay bên đường đi. Nhìn khắp Bản Mù chỉ thấy bạt
ngàn màu tím và màu trắng của hoa anh túc, loài hoa “ăn thịt người” rất
đẹp.
Phó Chủ tịch xã Sùng A Tính bảo rằng,
trồng thuốc phiện không tốn nhiều công chăm sóc lại cho thu nhập rất cao, nên
người Mông ở Bản Mù trồng thuốc phiện rất nhiều.
Nương thuốc phiện bạt ngàn ở "tam giác vàng" Phù Bắc Yên. |
Đồng bào bản Mù không những trồng thuốc phiện để đáp
ứng cho hàng trăm con nghiện trong xã mà còn đem bán như một thứ hàng hóa để
kiếm tiền. Tiền kiếm được từ việc trồng thuốc phiện nhiều hay ít không ai rõ,
chỉ biết rằng, đến nay Bản Mù vẫn có tới 70% số hộ đói.
Tôi vào một căn nhà lợp gỗ pơ-mu thấp lè tè nằm ở ngay đầu bản
Giàng La Pán. Chủ nhà là Sùng A Chư, 50 tuổi, đang nằm còng queo dưới đất, quấn
chiếc chăn nát bươm. Mấy chiếc bàn đèn nằm ở góc nhà.
Tôi lay mãi ông Chư mới thò đầu ra khỏi chăn bảo: “Thuốc nó
vật ta quá nên ta không dậy được. Ta nằm ngủ chờ con trai mang thuốc phiện về
cho ta hút ta mới có sức ngồi dậy”.
50
tuổi, nhưng ông Chư đã có thâm niên nghiện 40 năm. Vợ và 5 người con cả trai lẫn
gái của ông đều nghiện tất.
Tôi hỏi: “Cả
nhà cùng nghiện thế thì lấy đâu ra thuốc mà hút?”. Sùng A Chư chả ngại, nói
luôn: “Nhà ta phải trồng thuốc phiện mới có thuốc hút chứ”. “Cả bản Giàng La Pán
đều nghiện à?”. Lão Chư bảo: “Tổ tiên bản ta đều biết hút thuốc phiện, nên từ
già đến trẻ bản ta cũng đều hút thôi”.
Hoa thuốc phiện. |
Càn quét anh túc
Theo thống kê của các cơ quan chức năng, cho đến hết năm 2005, cây
anh túc đã được xóa bỏ hoàn toàn tại Việt Nam. Thế nhưng, thực tế, trong thời
gian đó, xã Bản Mù vẫn là một “vương quốc” bạt ngàn hoa anh
túc.
Trước tình trạng thuốc phiện mọc tím
trời ở Bản Mù, đầu năm 2007, Công an tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo và phối hợp với
Công an huyện Trạm Tấu, cùng các lực lượng liên ngành “đột nhập” vào xã Bản Mù
để tiêu diệt loài hoa giết người này.
Vườn thuốc phiện mới gieo trồng. |
Sau nhiều ngày ăn rừng ngủ thác với nhiều đợt càn
quét, con số diện tích triệt phá cây thuốc phiện được công bố khiến nhiều người
giật mình.
Đoàn công tác đã triệt phá
được tổng cộng 130ha cây thuốc phiện ở vùng “tam giác vàng” phía Trạm Tấu. Trong
số đó, 95ha thuộc xã Bản Mù.
Số diện tích
còn lại nằm ở khu vực giáp ranh của ba huyện, sâu trong rừng già, nhiều nhất là
khu vực “máy bay rơi”. Tuy nhiên, phần lớn diện tích nằm ngoài xã đó cũng là do
đồng bào Bản Mù gieo trồng.
Trong khi đó,
cả xã Bản Mù chỉ có 88ha lúa, ít hơn diện tích trồng thuốc phiện. Những cán bộ
tham gia triệt phá cây thuốc phiện nói vui: “Có lẽ người Bản Mù hút thuốc phiện
để sống chứ không phải ăn cơm!”.
Trong đợt
triệt phá cây thuốc phiện năm 2007, lực lượng liên ngành đã vấp phải sự chống
đối quyết liệt của những kẻ trồng loài “hoa ăn thịt người” này.
Không có thuốc hút, con nghiện vùng cao nằm vật vạ. |
Chúng đã đặt bẫy súng kíp ở khắp nơi để giết cán bộ.
Thậm chí, 4 tên gồm Tráng A Hanh, Tráng A Su, Tráng A Sử và Tráng A Tràng đã đốt
rừng từ nhiều hướng để “nướng” đoàn cán bộ.
Hành động của chúng đã khiến hàng trăm ha rừng nguyên sinh bị thiêu
trụi. Tỉnh Yên Bái đã phải huy động một lực lượng lớn mới dập tắt được đám
cháy.
Cũng may, sau hai ngày chiến đấu với
ngọn lửa, có sự hỗ trợ của những cơn mưa rào lớn, đám cháy mới được dập tắt.
Trong quá trình vào rừng chữa cháy, đoàn
cán bộ lại phát hiện thêm hàng chục ha thuốc phiện nữa.
Những chiếc bàn đèn như thế này còn rất nhiều ở Bản Mù. |
Giờ trở lại Bản Mù, đã có đường ôtô mới toanh vào tận
trung tâm xã. Tôi phóng xe máy chừng một tiếng đồng hồ đã lên đến
nơi.
Chính quyền tỉnh làm con đường này
với quyết tâm đưa ánh sáng văn minh đến với Bản Mù và để việc triệt phá thuốc
phiện dễ dàng hơn.
Bí thư xã Sùng A Phang
bảo rằng, sau đợt triệt phá thuốc phiện rất “hoành tráng”, chúng tôi đã tổ chức
đi cai tập trung cho 40 người. Nhiều người trong số đó đã đoạn tuyệt được với
nàng tiên nâu.
Từ năm 2008 đến nay, cứ đến
đầu tháng 11 cho đến tháng 2 năm sau, lực lượng liên ngành đều vào Bản Mù triệt
phá cây thuốc phiện, song “thành tích” triệt phá mỗi năm chỉ là trên dưới
2ha.
Tôi hỏi Sùng A Phang rằng: “Với lượng
triệt phá ít như vậy liệu có phải cây thuốc phiện được trồng ở Bản Mù ít hơn so
với ngày trước?”. Sùng A Phang bảo, đồng bào Bản Mù đã ít trồng thuốc phiện để
buôn bán, nhưng có thể vẫn lén lút trồng để hút.
Bản Mù vẫn còn nhiều người nghiện lắm! Tôi hỏi mấy ông già nằm còng
queo ôm bàn đèn, những người Mông vốn chân chất cứ nói thật: “Không trồng lấy gì
mà hút!”.
Để lực lượng liên ngành không
phát hiện được, họ đem hạt anh túc vào tận vùng “tam giác vàng” để gieo. Loài
cây “ăn thịt người” vẫn còn ẩn hiện nở hoa trên những vách núi, khe suối trong
đại ngàn Tà Xùa Phù Bắc Yên.
Các cụ già vào rừng trồng… thuốc phiện
Chỉ trong một đợt triệt phá cây thuốc phiện, đoàn cán bộ đã tóm được cả chục cụ già ẩn nấp trong rừng để “canh tác” cây anh túc.
Các lực lượng gồm công an, quân đội, dân quân, chính quyền từ thôn bản đến tỉnh Sơn La, thậm chí cả Cục C17 ra sức triệt phá từ nhiều năm nay, song số lượng cây anh túc vẫn còn rất nhiều ở khu vực này.
Trồng thuốc phiện để hút
Có ba hướng để
vào khu vực “tam giác vàng”. Hướng thứ nhất đi từ Phù Yên, lên xã Suối Tọ, rồi
cứ đường rừng mà đi. Hướng thứ hai từ xã Háng Đồng của huyện Bắc Yên và hướng
thứ ba từ xã Bản Mù của huyện Trạm Tấu.
Đường lên Suối Tọ chẳng khác nào
đường lên trời. Suối Tọ là lãnh địa của người Mông. Những bản làng chìm nghỉm
trong đại ngàn pơ-mu, ở độ cao trên dưới 2.000m so với mặt nước biển.
Trên độ cao này, quanh năm mây mù bao phủ, khí hậu ẩm ướt, giá lạnh, rất
phù hợp với cây thuốc phiện.
Hỏi chuyện trồng cây thuốc
phiện, Chủ tịch xã Sồng A Lừ bảo: “Xã mình ngày xưa trồng thuốc phiện nhiều lắm.
Giờ trồng ít rồi, nhưng vẫn còn. Mình chỉ mong Nhà nước nghĩ được một loại thuốc
rồi cho máy bay đi rải khắp nơi để diệt tận gốc loài cây quái ác này”.
Là
lãnh đạo xã 10 năm nay, nhưng Sồng A Lừ vẫn giữ được phẩm chất của người Mông là
thật thà như đếm. Sồng A Lừ kể thẳng rằng: “Xã mình từng nghiện nhiều lắm. Không
trồng thuốc phiện thì lấy gì mà hút. Năm cao điểm, xã có tới 170 người nghiện,
bố đẻ mình cũng từng bị con ma thuốc phiện hành hạ…”.
Theo Sồng A Lừ, từ ngày Nhà nước phát động phong trào tìm diệt cây thuốc phiện, Suối Tọ trở thành điểm được phát động đầu tiên.
Sồng A Lừ nhớ, cách đây 10 năm, khi mới 25 tuổi, là Phó Chủ tịch xã Suối Tọ, có một đoàn cán bộ, toàn là các quan chức ở Bộ Công an, Công an tỉnh Sơn La, huyện Phù Yên, cùng lên xã Suối Tọ phát động nhân dân xóa bỏ cây thuốc phiện.
Các cán bộ gương mẫu đi đầu, gói cơm nắm, thịt hộp, balô, túi ngủ trèo qua đỉnh Pay Trò cao hơn 2.000m, quyết tâm vào vùng “tam giác vàng” tiêu diệt cây thuốc phiện. Trong đợt đó, đích thân Lừ cùng một số cán bộ xã phải khiêng một vị cán bộ bụng to ra khỏi rừng vì ông không thể leo núi được nữa.
Đợt ấy, hàng trăm ha thuốc
phiện đã bị phát hiện, tiêu hủy và cũng từ đó người ta mới biết đến một vùng đất
vẫn còn bạt ngàn thuốc phiện bị bỏ quên.
Cũng kể từ sau đợt phát động
đó, dù trung ương, tỉnh, huyện đã ít quan tâm hơn, song Sồng A Lừ vẫn quyết tâm
chỉ đạo các cán bộ xã hàng năm nhiều lần vào “tam giác vàng” tìm diệt loài cây
giết người này.
Sồng A Lừ muốn cứu đồng bào Suối Tọ khỏi con ma thuốc
phiện, cứu cả bố mình nữa, dù đã 70 tuổi vẫn bị nàng tiên nâu hớp mất hồn.
Với quyết tâm của các ban
ngành trong xã, từ một vùng mà nương thuốc phiện nhiều hơn nương lúa, giờ đây,
cây anh túc mỗi ngày một vắng bóng và số lượng người nghiện cũng ít dần. Bố đẻ
của chủ tịch xã Sồng A Lừ cũng vừa cai nghiện thành công.
Như đợt triệt
phá đầu năm 2010, lực lượng tìm diệt thuốc phiện đi suốt cả tuần trong rừng mà
chỉ triệt phá được vài ngàn mét vuông cây anh túc. Tất nhiên, đó chỉ là con số
vô cùng nhỏ so với diện tích trồng cây thuốc phiện trong thực tế, bởi để đi hết
được ngóc ngách rừng già, theo lời Sùng A Lừ, phải cần tới vài chục năm cuốc bộ
liên tục không nghỉ.
Cụ già trồng thuốc
phiện
Theo Sồng A Lừ, những đối tượng nghiện cao tuổi hầu như
không cai được. Họ đã nghiện quá lâu rồi, nên vẫn lén lút trồng thuốc phiện
trong rừng sâu.
Họ vào tận vùng giáp ranh giữa ba huyện dựng lều, làm
nương, rồi trồng thuốc phiện để hút, hút không hết thì đem bán kiếm tiền. Đấu
tranh với những đối tượng này vô cùng khó khăn, vất vả, thậm chí, có thể nói
thẳng ra là không có hiệu quả.
Trong những đợt triệt phá cây thuốc phiện, đoàn cán bộ xã thường xuyên tóm được cả chục cụ già ẩn nấp trong rừng để “canh tác” cây anh túc.
Mới đây, sau 5 ngày đêm cuốc bộ trong đại ngàn pơ-mu, đến cánh rừng giáp với bản Xá Là Nhì của Trạm Tấu, đoàn công tác đã bắt quả tang 3 cụ già đang dẫy cỏ chăm sóc nương thuốc phiện. Một cụ tên Giàng A Sính, 76 tuổi, vợ cụ Sính, 78 tuổi và một cụ nữa tên là Giàng A Pho, 77 tuổi.
3 cụ già dựng một cái lều, đốt rừng trồng ngô, sắn để lấy cái ăn, trồng thuốc phiện để lấy cái hút và để bán kiếm tiền. Lúc đó, cây thuốc phiện đã cao 50cm và bắt đầu ra quả.
Khi đoàn công tác ập đến hỏi:
“Nương thuốc phiện này là của ai?”. 3 cụ già chẳng chối đây đẩy như đám ranh ma
khác mà hồn nhiên nhận ngay: “Thuốc phiện của già đấy! Trồng gần chúng mày không
cho, già phải đi thật xa để trồng, thế mà chúng mày vẫn tìm thấy thì già biết
phải trồng ở đâu bây giờ?”.
Khi các cán bộ xã dùng gậy phạt ngang thân
cây thuốc phiện, 3 cụ già cứ chạy theo khóc lóc van xin rất… thương tâm. Tổng số
diện tích thuốc phiện mà 3 cụ trồng lên tới 600m2.
Với số diện tích này,
thừa sức để khởi tố và 3 cụ già phải ngồi trại mọt gông. Tuy nhiên, xét tuổi tác
các cụ, các cán bộ xã chỉ lập biên bản báo cáo huyện, rồi phạt hành chính mỗi cụ
500 ngàn đồng vì tội trồng thuốc phiện và 100 ngàn đồng tội phá rừng.
Sau vụ ấy, cả ba cụ đều đã về nhà, nhưng các cụ có tái trồng thuốc phiện hay không thì không rõ.
Rồi vợ chồng cụ Tráng A Tu, đều đã 80 tuổi, ở bản Suối Tọ, cũng chống gậy dìu nhau vào tận rừng già để trồng thuốc phiện.
Khi hai vợ chồng cụ Tu đang nhổ cỏ ở vườn thuốc phiện, Phó bí thư đoàn Sồng Văn Lanh xông đến bắt quả tang. Hai cụ trồng tổng cộng 40m2.
Thấy cán bộ đến, vợ chồng cụ Tu khóc như mưa: “Ông biết ông vi phạm rồi, nhưng ông xin các cháu tha cho. Các cháu có nhổ thì cứ nhổ chứ đừng vứt đi, để ông mang cây về nấu nước uống, chứ không có nó, ông chết mất!”.
Đợt gần đây nhất là vụ tóm cụ Dình, 80 tuổi, ở bản Suối Dinh, khi cụ đang chiết nhựa từ mảnh nương thuốc phiện rộng 100m2 giữa rừng già.
Khi bắt quả tang, cụ cũng khóc lóc khiếp lắm. Phá nương thuốc của cụ rồi, thương quá, Chủ tịch xã Sồng A Lừ biếu cụ 50 ngàn đồng để mua thức ăn bồi dưỡng.
Từ khi nương thuốc phiện của cụ Dình bị phá, không thấy cụ lên nương nữa mà cứ nằm bẹp ở nhà.
Tôi nhờ Sồng A Lừ dẫn đến nhà cụ Dình, nhưng Lừ bảo, cụ Dình vừa mất xong. Lừ cũng không rõ cụ chết vì bệnh tật, già yếu hay vì không có thuốc phiện hút.
+ PHẢN HỒI CỦA BẠN ĐỌC VỀ BÀI VIẾT:
- Ngôi nhà triệu đô nửa thế kỷ "ma ám" (30/10/2011)
- Phù phép thịt chuột thành... chim quay (27/10/2011)
- Quý bà 'độn ...', quý ông 'độn của ... (27/10/2011)
- Công nghệ "siêu bẩn" chế biến vịt nướng (27/10/2011)
- Nhật ký gái bán hoa làm nhiều quý ông choáng váng (24/10/2011)
- Rợn người tiết canh dúi... tăng "bản lĩnh đàn ông" (24/10/2011)
- Những nữ phu vàng kiêm "vợ 1 đêm" (24/10/2011)
- "Trùm" bất động sản vỡ nợ vì... bất động sản (21/10/2011)
- Sự thật sau miếng heo quay làm nhân bánh mì (20/10/2011)
- Ẩn họa giữ tuổi xuân bằng “công nghệ”... bơm, tiêm (19/10/2011)
Video
Liên kết hữu ích
Tỷ giá ngoại tệ
Mã | Mua | Bán |
---|