TS-KTS Đào Ngọc Nghiêm: “Trước hết phải đánh giá những giá trị, ý nghĩa của cầu Long Biên như thế nào thì chúng ta mới ứng xử một cách phù hợp và có văn hóa”. 

Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Hà Nội - nguyên Kiến trúc sư trưởng TP.Hà Nội - đã nhấn mạnh như vậy khi mở đầu cuộc trao đổi với phóng viên.

Ông Đào Ngọc Nghiêm nói tiếp: Các giá trị tiêu biểu của cầu Long Biên là di sản về kiến trúc, là minh chứng cho một thời kỳ phát triển mạnh của Hà Nội và là chứng nhân cho những mốc sự kiện lịch sử lớn của dân tộc. Về kiến trúc, cây cầu này có giải pháp thiết kế kiểu giàn treo mà trên thế giới hiện chỉ còn 4 công trình như vậy, trong đó có tháp Eiffel.

Các nhịp của cây cầu này được thiết kế lên xuống, biểu tượng hình con rồng uốn lượn, phù hợp với lịch sử Hà Nội. Chính vì vậy, trong thơ ca, nhiều nghệ sĩ ví cây cầu Long Biên như con rồng nối liền hai bờ sông Hồng. Trước khi có cây cầu Long Biên, Hà Nội trước kia chỉ gói gọn ở bờ nam sông Hồng.

Nhưng, từ khi có nó, Hà Nội đã có thêm những vùng ngoại ô mới nằm ở bờ bắc, đó là huyện Gia Lâm (nay gồm quận Long Biên và huyện Gia Lâm).

Cầu Long Biên. (Ảnh: Giang Huy)

Cũng chính nhờ nó, mà trong nhiều lần quy hoạch Hà Nội, sông Hồng được nhìn nhận là con sông đi qua giữa thủ đô. Do đó, cầu Long Biên là dấu mốc quan trọng trong sự phát triển vượt bậc của Hà Nội. Kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp, cầu Long Biên chứng kiến hình ảnh những đoàn lính viễn chinh Pháp thất thểu rời khỏi Hà Nội và những đoàn quân oai hùng của bộ đội Cụ Hồ tiến vào tiếp quản thủ đô.

Những hình ảnh đó, dấu ấn đó vẫn còn in đậm trong mỗi người Việt Nam và trong sử sách. Trong cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ, đây cũng là điểm được chúng tập trung phá hoại, ngoài ý nghĩa về giao thông, chúng còn muốn đánh vào ý chí chống giặc của dân tộc. Do đó, cây cầu Long Biên này còn là chứng tích lịch sử ở những mốc có tính chất bước ngoặt của dân tộc.

Chính vì vậy, không phải ngẫu nhiên, năm 2001 - chuẩn bị lễ kỷ niệm cây cầu tròn 100 tuổi, chính phủ hai nước Việt-Pháp đã thảo luận để tôn tạo lại nguyên trạng cây cầu. Đến dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, năm 2009 lại tiếp tục bàn thảo khai thác di sản này thành cây cầu đi bộ... Xã hội càng phát triển, càng văn minh thì con người càng thấy việc bảo tồn các di sản có ý nghĩa rất quan trọng...

Do đó, tôi hoàn toàn phản đối cả 3 phương án xử lý của Bộ GTVT với cây cầu Long Biên. Vương Hà ghi

Bà Nguyễn Nga - KTS quy hoạch đô thị, Chủ tịch HĐQT Cty CP đầu tư, bảo tồn phát triển cầu Long Biên: “Cầu Long Biên xứng đáng là một bảo tàng sống”. 

Cầu Long Biên xứng đáng được cải tạo thành một bảo tàng sống, là điểm đến của du lịch thế giới. Nếu phương án này được thực hiện sẽ tạo ra hàng ngàn gói dịch vụ và hàng triệu công ăn việc làm cho người dân thủ đô.

Cách đây hàng chục năm, Chính phủ Pháp đã đề xuất tài trợ 60 triệu euro để cải tạo nguyên trạng cây cầu Long Biên thành di tích văn hóa – lịch sử của Hà Nội... Chúng tôi đã phối hợp với các KTS người Pháp có phương án bảo tồn, tôn tạo và phát triển cây cầu huyền thoại lịch sử này.

Theo đó, giữ nguyên 9 nhịp cầu nguyên thủy và cải tạo theo phương pháp cũ đinh tán rivê để triển lãm 2 đầu tàu hơi nước, những toa xe tàu cũ thành các quán càphê và nhà hàng, trên một nền kính trong veo, để thấy được tất cả mố trụ cầu cũ, đường ray xe lửa cũ cũng như sông Hồng chảy bên dưới; đúc mới 10 nhịp cầu đã bị phá bởi chiến tranh để hoàn chỉnh cây cầu theo thiết kế nguyên bản năm 1902.

Bảo tàng này đề xuất được thực hiện bằng kính dựa trên khung thép của cầu nguyên thủy và dùng năng lượng xanh từ mặt trời, từ gió và dòng sông. Cầu Long Biên sẽ trở thành một cây cầu "bảo tàng và giao thông không khói". Phương án này đã được trình bày qua 3 cuộc hội thảo khoa học và nhận được sự đồng thuận của các chuyên gia đầu ngành.  Trương Hoàng ghi

GS-TS khoa học Lã Ngọc Khuê - nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT: “Nên để cho đường sắt đô thị là chính”. 

Bản thân kết cấu cầu Long biên trong quá trình tồn tại đã trải qua 3 thời kỳ, chứ không phải bất biến. Thời kỳ thứ nhất (1902) chỉ là cầu đường sắt. Thời kỳ thứ hai sau đó thì người Pháp đã mở rộng 2 cánh gà để ôtô và người đi bộ có thể đi được. Và thời kỳ thứ ba, bị Mỹ đánh phá và hiện chỉ còn 9 nhịp nguyên trạng.

Theo ông Khuê, nên thực hiện phương án 2 để cho đường sắt đô thị là chính; 2 bên cho ôtô và có 2 làn cho người đi bộ. Cụ thể, cần làm hoàn chỉnh cả 1.681m (19 nhịp) của cây cầu: Ở giữa cho đường sắt đô thị, 2 cánh gà cho ôtô với người đi bộ. Đặng Tiến ghi